In de nevel van drugsverslaving: perspectieven voor de hulpverlener

Verslaving is een complex maatschappelijk probleem dat vraagt om een doordachte en humane aanpak. Tijdens deze studiedag onderzoeken we de verschillende facetten van verslaving en drugsbeleid, van de noodzaak van betere regulering tot de cruciale rol van de hulpverlening. We analyseren de impact van de huidige wetgeving, de mogelijkheden voor herstel en de uitdagingen binnen de geestelijke gezondheidszorg. Samen met experten en ervaringsdeskundigen zoeken we naar antwoorden op de vraag hoe we een meer menswaardige en effectieve aanpak van verslaving kunnen realiseren. 

Programma

• Van ‘War on drugs’ naar ‘Smart on drugs’: het drugsdebat in België in het licht van de internationale ontwikkelingen - Prof. Dr. Tom Decorte
  Een betere controle op het cannabisgebruik in België is noodzakelijk. De huidige cannabiswetgeving draagt niet bij tot de volksgezondheid. De Antwerpse ‘war on drugs’ werkt niet, en is een anachronisme in het licht van de internationale ontwikkelingen. Het aantal verslaafde gebruikers loopt niet terug. Drugsmisbruik richt bij steeds meer mensen onherstelbare schade aan. Tegenstanders beweren vaak dat een regulering van drugs zal leiden tot een banalisering of commercialisering van deze roesmiddelen. Tegelijk moeten zij erkennen dat de huidige wetgeving nauwelijks positieve effecten heeft en dat de samenleving steeds meer zijn greep op het drugsfenomeen verliest. Hoe kunnen we nu daarmee verder? 
   
  Prof. Dr. Tom Decorte is een criminoloog en een antropoloog, die werkt en woont in Gent. Tom Decorte is hoogleraar criminologie aan de Universiteit Gent, en is er ook directeur van het Instituut voor Sociaal Drugsonderzoek (ISD). Hij is tevens lid van de burger- en expertenbeweging Smartondrugs. Hij verricht reeds twintig jaar onderzoek naar drugs en (inter)nationaal en lokaal drugsbeleid, en publiceert geregeld over deze onderwerpen. Hij is een fel voorstander van een ander drugsbeleid en promoot nieuwe benaderingen en beleidsmaatregelen om de volksgezondheid te verbeteren met betrekking tot het gebruik van alle roesmiddelen. 
• Workshop 1: Eilanden in de stroom: hoe maken we GGZ meer toegankelijk voor mensen met een verslavingsproblematiek? 
  In deze workshop gaan Maarten en Jürgen dieper in op de barrières die mensen met een aan middelen gebonden stoornis ervaren naar de algemene geestelijke gezondheidszorg toe. Samen gaan we dieper in op enkele topics waar we binnen de hulpverlening impact op hebben om de barrière naar ondersteunende hulpverlening verder op te breken.  
    
  Jürgen Magerman is GGZ verpleegkundige en werkte 20 jaar in P.C. Dr. Guislain op een afdeling verslavingszorg. Op heden is hij als lector en onderzoeker verbonden aan de opleiding orthopedagie (HOGENT) en EQUALITY//ResearchCollective van waaruit hij samen met partners uit UGent, UCLouvain, Sciensano en Universiteit van Maastricht onderzoek deed naar de zorgtoegankelijkheid voor mensen met een verslavingsproblematiek in 5 GGZ regio’s (SUMHITstudie). 
  
  
• Workshop 2: Herstel als gemeenschappelijke verantwoordelijkheid: de rol van samenleving en hulpverlening 
  In deze workshop neemt dr. Aline Pouille jullie mee in de rol van de samenleving in herstel van een drugsverslaving en welke plaats de geestelijke gezondheidszorg daarin inneemt. Wat wordt universeel geacht en op welke manier kunnen we omgaan met de diversiteit aan mogelijke levens-, verslavings- en hersteltrajecten? We gaan dieper in op de verscheidenheid aan bronnen op persoonlijk, sociaal en gemeenschapsniveau die herstel van verslaving kunnen initiëren, versterken en behouden. Daarnaast kijken we naar mogelijke uitdagingen op deze weg en hoe daar als hulpverlener mee om te gaan. 
  
  Dr. Aline Pouille is onderzoeker aan de vakgroep orthopedagogiek van de UGent. Ze verdiepte zich vanuit een intersectionele en ecologische bril in hoe herstel van verslaving gefaciliteerd en ondersteund kan worden bij een diversiteit aan personen. Haar doctoraatsonderzoek focuste specifiek op herstel van verslaving bij personen met een migratieachtergrond. Daarnaast was ze de voorbije jaren betrokken bij verschillende onderzoeksprojecten die de ervaringen belichtten van mensen met intersectionele ervaringen van drugsverslaving, detentie en/of internering en andere maatchappelijke kwetsbaarheden. 
  
  
• Workshop 3: Een blik vanop straat en van achter de voordeur: omgaan met (de schade van) gebruik 
  De voorbije decennia wordt er meer en meer in de leefwereld van mensen hulp en ondersteuning aangeboden: op straat, bij mensen thuis of zelfs in kraakpanden. Zo worden mensen bereikt die anders niet bereikt worden of wordt de ondersteuning geboden daar waar het zich allemaal afspeelt: in hun leefwereld. Maar hoe dan? Een workshop over mensen en verslaving, in relatie gaan met hen en harm reduction toepassen. 
    
  Cis Dewaele is onderzoeker bij EQUALITY//ResearchCollective (HoGent) en doet onderzoek naar alle verschillende vormen van outreachend werken. Daarvoor gaf hij 11 jaar vorming en intervisie aan outreachers in verschillende sectoren, was hij 17 jaar coördinator van de koepel van het Vlaamse Straathoekwerk en werkte hij 4 jaar als straathoekwerker met jongeren in een kwetsbare situatie. 
  
  
• Workshop 4: ODET/DoDo: Ouders met druggebruik en hun kinderen
  Druggebruik bemoeilijkt het ouderschap maar staat goed ouderschap niet per definitie in de weg.
  Ook ouders met een drugproblematiek willen het beste voor hun kind maar botsen al te vaak op vooroordelen en missen hierdoor vaak de nodige steun en gepaste zorg.
  Met DoDo/ODET willen we de ontplooiingskansen van deze kinderen vergroten en helpen veilig te stellen.
  
  Lieselot Pinet is werkzaam als drughulpverlener in de Ambulante Drugzorg Menen van het Kompas.
• Van Straf naar Herstel: De Evolutie van Oplossingsgerichte Justitie  
  Tijdens deze lezing zal Annemie Serlippens, rechter en voorzitter van de Gentse Hersteltrajectkamer (vroegere Drugbehandelingskamer), de transformatie van het justitiële landschap in kaart brengen. Ze zal de verschuiving naar een oplossingsgerichte aanpak bespreken, met focus op snelle opvolging en recidivebeperking. Een belangrijk onderdeel is de nieuwe hersteltrajectkamer, een innovatief initiatief dat past binnen de bredere trend van alternatieve maatregelen en zinvolle detentie. Dit concept illustreert hoe justitie en hulpverlening nauwer samenwerken om duurzame oplossingen te bieden.  
   
  Annemie Serlippens werd in 1999 benoemd tot substituut-procureur des Konings in Gent. In 2007 bestudeerde ze met collega Jorn Dangreau drugbehandelingsrechtbanken in Noord-Amerika. Dit leidde tot de oprichting van de Gentse Drugbehandelingskamer (DBK) in 2008, waar Annemie verantwoordelijk procureur werd. Haar werk trok internationale aandacht, resulterend in uitnodigingen voor conferenties en trainingen wereldwijd, van de Dominicaanse Republiek tot Zweden en van Suriname tot Mexico. In 2015 won ze een Eisenhower Fellowship, waarmee ze probleemoplossende rechtbanken en cannabislegalisering in de VS onderzocht. Sinds 2016 is ze rechter in de Rechtbank van Oost-Vlaanderen, afdeling Gent, waar ze als onderzoeksrechter en voorzitter van de Hersteltrajectkamer fungeert.